Tip:
Highlight text to annotate it
X
Początek XX wieku był czasem rewolucji. Zmiany te nie ominęły nawet Chin, które od tysiącleci znajdowały się pod panowaniem cesarzy.
W wyniku tych przemian na mapie świata pojawiła się Chińska Republika Ludowa pod rządami tymczasowego prezydenta Yuana Shikaia, przywódcy prowincji południowych.
Prezydent Yuan Shikai nie miał nic przeciwko objęciu cesarskiego tronu, więc po przejęciu władzy zaczął przygotowywać się do wyeliminowania republikanów.
W 1912 r. przywódca Chin Południowych, Sun Yat-sen, stworzył partię Kuomintang.
W 1913 r. stanął na czele rebelii przeciwko Yuan Shikaiowi.
„Druga rewolucja”, jak nazywano ten bunt, zakończył się niepowodzeniem.
Sun Yat-sen wyemigrował do Japonii, a Yuan Shikai ogłosił się cesarzem.
Nowy cesarz prowadził rządy twardej ręki, jednak jego polityka okazała się krótkowzroczna. Szybko stracił poparcie partii politycznych.
W 1916 r. abdykował, a wkrótce potem Chiny rozpadły się na wiele militarystycznych frakcji.
W 1922 r. powstała Komunistyczna Partia Chin.
Przed wybuchem wojny chińsko-japońskiej, skłócone frakcje Państwa Środka stosowały pojazdy pancerne produkcji zagranicznej.
Większość czołgów zakupiono od Francji i Wielkiej Brytanii.
Francja wyprodukowała dla Chin około 50 czołgów wyposażonych w karabiny maszynowe lub działa (np. Renault FT-17).
FT-17 był pierwszym czołgiem zbudowanym według klasycznego projektu – z silnikiem w tylnej części, kabinie załogi w środku i broni zamontowanej na obrotowej wieży.
W latach 20. XX wieku był to jeden z najnowocześniejszych pojazdów bojowych na świecie.
Poza standardowymi Renault FT-17, Państwo Środka zakupiło także zmodyfikowane czołgi NC-31. Pojazdy te były wyposażone w nowe zawieszenie i silnik o większej mocy.
Wielka Brytania produkowała na chińskie potrzeby wiele znanych modeli czołgów, takich jak Vickers Mk. E, znany też pod nazwą Vickers 6 Ton.
Ten znakomity pojazd z początku lat 30. XX wieku nie spotkał się z zainteresowaniem armii brytyjskiej, więc znaleziono dla niego rynek zbytu w innych krajach, w tym Chinach.
W 1936 r. Kuomintang zakupił około 20 „Vickersów” ze zmodyfikowanymi wieżyczkami.
W porównaniu z liczbą czołgów francuskich i brytyjskich dostawy czołgów amerykańskich (np. M1917) i włoskich (Fiat 3000) były niewielkie.
W sumie, oba kraje wyprodukowały na potrzeby Chin nie więcej jak 20 czołgów.
W tym okresie w Chinach zaczęły pojawiać się pierwsze fabryki produkujące czołgi.
Jednak nikt nawet nie myślał o produkcji własnych czołgów. Fabryki zajmowały się wyłącznie naprawami i konserwacją importowanych pojazdów bojowych.
Brakowało też odpowiednich części zapasowych.
Chińscy specjaliści musieli radzić sobie tym, co było pod ręką.
Pomiędzy końcem lat 20. a początkiem lat 30. XX wieku wojska chińskie korzystały np. z francuskich czołgów wyposażonych w amerykańskie silniki albo z brytyjskich
czołgów uzbrojonych w niemieckie działa. Nic więc dziwnego, że walka z wrogiem sprawiała im wiele trudności.
Po wybuchu wojny chińsko-japońskiej produkcja chińskich pojazdów zwiększyła się, a do grona krajów produkujących czołgi dla Chin dołączyły Związek Radziecki i Niemcy.
Związek Radziecki produkował dla Chin głównie czołgi lekkie T-26.
Kuomintang zakupił około sto czołgów tego typu.
Zakupiono też kilka czołgów BT-5.
Niemcy wysyłały Chinom czołgi Pz I.
Korzystanie ze zdobycznych czołgów jest normalną praktyką podczas każdej wojny.
Podczas walk z Japonią w chińskiej armii służyły czołgi średnie Chi-Ha wyprodukowane przez zakłady Mitsubishi.
Były to czołgi średnie tylko według klasyfikacji japońskiej, ponieważ pojazdy te ważyły zaledwie 16 ton.
Były jednak wyposażone w działa kal. 57 mm – dość niezwykłe jak na czołg z lat 30. XX wieku
Podczas II Wojny Światowej chiński arsenał został uzupełniony o amerykańskie czołgi M5 Stuart.
Choć czołgi te nie sprawdzały się na europejskim teatrze działań, okazały się jednak skuteczne w wojnie pomiędzy Japonią a Chinami.
Stany Zjednoczone sprzedały rządowi Czang Kaj-szeka około sto czołgów.
Po zakończeniu II Wojny Światowej relacje między ZSRR a Chinami były na tyle dobre, że chińskie władze poprosiły swojego sąsiada o pomoc w modernizacji własnej floty pancernej.
Chiny otrzymały czołgi średnie T-34-85, niszczyciele czołgów SU-100, a także czołgi ciężkie IS oraz IS-2.
Po wojnie chiński przemysł czołgowy rozwinął się na tyle, że Państwo Środka zaczęło projektować własne czołgi.
Na początku lat 50. XX wieku powstało kilka ciekawych projektów.
Jednym z nich był czołg średni T-34-2.
Niech was nie zwiedzie jego numer.
Ten chiński pojazd nie ma nic wspólnego z radzieckim T-34. Jego konstrukcja przypomina raczej unowocześniony czołg T-44.
Produkcja T-34-2 miała rozpocząć się w mieście Baotou, gdzie znajdowała się fabryka zbudowana z myślą o produkcji czołgów ciężkich i średnich.
Jednak w 1956 r. Chiny otrzymały licencję na czołg T-54 wraz z całą dokumentacją techniczno-produkcyjną.
Radziecki czołg spodobał się Chińczykom do tego stopnia, że całkowicie zmienili wyposażenie fabryki pod kątem produkcji czołgów T-54 i T-34-2.
W oparciu o projekt T-54 powstał czołg WZ-120. Stał się on jednym z głównych pojazdów bojowych na wyposażeniu Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.
Pierwsze czołgi tego typu były kopiami T-54, ale WZ-120 szybko rozwinął się w niezależny projekt.
Jeżeli mowa o innych ciekawych eksperymentach chińskich inżynierów, należy wspomnieć o czołgu ciężkim WZ-111.
Ten pojazd został opracowany na początku lat 60. XX wieku i miał zastąpić przestarzałe radzieckie czołgi IS-2 i IS-3 na wyposażeniu chińskiej armii.
Obiektywnie rzecz biorąc, w tych latach potrzeba posiadania czołgów ciężkich była dość wątpliwa.
Jednak mimo to Chińczycy prowadzili prace *** pojazdem podobnym do IS-3 pod względem konstrukcji kadłuba i skośnego pancerza przedniego ustawionego pod wyjątkowo ostrym kątem.
Czołg ten został wyposażony w działo kalibru 122 mm.
Wyprodukowano jednak tylko prototyp rozwojowy, a projekt został zamknięty.
Wyprodukowano też jeden egzemplarz WZ-111 z modelową wieżyczką. Obecnie znajduje się on w muzeum Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.
Chiny dosyć późno zaczęły rozwijać swój własny przemysł czołgowy.
Mimo tego stosowały pojazdy pancerne dużo wcześniej.
Co więcej, pojazdy te prawie zawsze były najlepszymi w danym okresie historycznym.
Na uwagę zasługuje też fakt, że po rozpoczęciu prac *** własnymi czołgami Chińczycy nie starali się jedynie kopiować innych pojazdów,
a starali się raczej wykorzystać ich pełny potencjał poprzez modernizacje i wprowadzanie usprawnień.
Dzięki temu zmodyfikowane przez Chińczyków czołgi były jeszcze lepsze od ich prototypów.
Konstrukcja czołgów w Chinach zawsze była nastawiona na postęp.
Obecnie Chińska Republika Ludowa produkuje pojazdy bojowe najwyższej jakości, a wiele osób uważa je za najlepsze na świecie�