Tip:
Highlight text to annotate it
X
Ciągle sprawdzamy, która godzina.
Zastanawialiście się, skąd wzięło się sprawdzanie czasu?
Dlaczego musimy wiedzieć, która godzina?
Kto stworzył zegar
i czemu jest tyle różnych stref czasowych na świecie?
Na początku mieliśmy zegary słoneczne.
Najstarszymi według archeologów zegarami słonecznymi
są obeliski sprzed niemal 5 tysięcy lat.
Zegar słoneczny pokazuje czas, rzucając cień.
Zegar słoneczny pokazuje czas, rzucając cień.
Wskaźnik rzucający cień nazywa się gnomon.
Dobre zegary słoneczne mierzą czas ze znakomitą dokładnością,
dlatego do czasów nowożytnych służyły do sprawdzania innych zegarów.
Ale zegary słoneczne mają też ograniczenia.
Oczywiście wymagają światła słonecznego,
więc nie działają w nocy.
Upływ czasu określano za pomocą wielu różnych urządzeń:
świec i pałeczek kadzidła, wypalających się z przewidywalną prędkością,
a także klepsydr.
Klepsydry to urządzenia, w których drobny piasek
przesypuje się małym otworem ze stałą prędkością
i wskazuje upływ określonego odcinka czasu.
Pochodzenie klepsydry nie jest pewne,
ale poczynając od XIV wieku klepsydr używano powszechnie,
głównie na pokładach statków.
Ruch statku po wodzie nie wpływał na działanie klepsydry,
w przeciwieństwie do innych urządzeń mierzących czas.
Zegar mechaniczny wynaleziono w XIII wieku,
co znacznie zmieniło sposób odmierzania czasu.
Nowoczesny zegar opierał się na ruchu wahadła
lub wibracjach kryształków kwarcowych, dokładniejszych niż piasek
czy świece.
Dzisiaj podłożem mierzenia czasu w nauce
jest ciągłe przeliczanie sekund.
Używa się zegarów atomowych, liczących międzynarodowy czas atomowy.
Dlaczego mierzenie czasu jest takie istotne?
Czas reguluje nasze życie codzienne
oraz umożliwia dokładną komunikację z ludźmi
na całym świecie.
Bez czasowego systemu napotykalibyśmy wiele trudności w rolnictwie,
strukturach społecznych, komunikacji czy biznesie.
Weźmy na przykład system kolei amerykańskich.
W połowie XIX wieku każda kolej korzystała z własnego standardu czasu,
określanego głównie przez czas lokalny w ich głównej siedzibie.
Również rozkłady jazdy opierały się na tym czasie.
Kilka największych węzłów kolejowych
obsługiwanych przez kilka różnych kolei
musiało mieć oddzielny zegar dla każdej firmy kolejowej.
Odległość między Nowym Jorkiem a Bostonem wynosi 2 stopnie lub 8 minut,
co może decydować o zdążeniu lub spóźnieniu się na przesiadkę.
Jeżeli różnica między Nowym Jorkiem a Bostonem
to 8 minut, to wyobraźmy sobie różnicę
między Bostonem i Australią.
Używanie stref czasowych likwiduje takie różnice
i sprawia, że komunikacja jest znacznie płynniejsza.
Strefa czasowa to region na ziemi
mający jeden standard czasowy.
Mamy w sumie aż 40 stref czasowych,
bo najwcześniejsze i najpóźniejsze
oddziela 26 godzin różnicy.
Każdy dzień kalendarzowy trwa na świecie
przez okres 50 godzin.
Więc kiedy ktoś zapyta:
"Która godzina?",
twoja odpowiedź może być teraz dużo bardziej skomplikowana.