Tip:
Highlight text to annotate it
X
Marzyliście kiedyś o podróżach w czasie?
Marzyliście kiedyś o podróżach w czasie?
Skoczyć do przodu o kilka wieków
i zobaczyć daleką przyszłość?
Podróże w czasie są możliwe,
a nawet miały już miejsce.
a nawet miały już miejsce.
Poznajcie Siergieja Krikalowa,
największego w historii podróżnika w czasie.
Rosyjski kosmonauta dzierży rekord
najdłuższego pobytu na orbicie:
najdłuższego pobytu na orbicie:
803 dni, 9 godzin i 39 minut.
Podczas pobytu w kosmosie
odbył podróż w przyszłość
o 0,02 sekundy.
Podróżując z prędkością 28 164 km/h
doświadczył zjawiska dylatacji czasu.
doświadczył zjawiska dylatacji czasu.
Kiedyś dzięki temu
być może udamy się w przyszłość.
być może udamy się w przyszłość.
Czemu szybki ruch w przestrzeni
wpływa na upływ czasu?
Cofnijmy się do lat 80. XIX wieku.
Dwaj amerykańscy naukowcy:
Albert Michelson i Edward Morley,
mierzyli wpływ ruchu Ziemi wokół Słońca
mierzyli wpływ ruchu Ziemi wokół Słońca
na prędkość światła.
Światło świecące w tym samym kierunku
Światło świecące w kierunku ruchu Ziemi
powinno poruszać się szybciej.
W odwrotnym przypadku powinno zwolnić.
W odwrotnym przypadku powinno zwolnić.
Ale odkryli coś dziwnego.
Prędkość światła była taka sama,
niezależnie od ruchu Ziemi.
20 lat później Einstein rozmyślał
o konsekwencjach zmiennej prędkości światła.
o konsekwencjach zmiennej prędkości światła.
Wnioski w szczególnej teorii względności
Wnioski w szczególnej teorii względności
otworzyły drzwi do świata podróży w czasie.
otworzyły drzwi do świata podróży w czasie.
Oto Jack.
Stoi w wagonie.
Jedzie z jednostajną prędkością.
Nudzi się. Zaczyna podrzucać piłkę.
Nudzi się. Zaczyna podrzucać piłkę.
Co Jill, siedząca na stacji,
zobaczy przez okno, gdy minie ją pociąg?
zobaczy przez okno, gdy minie ją pociąg?
Między opuszczeniem a złapaniem piłki
Między opuszczeniem a złapaniem piłki
zobaczyłaby, że Jack przesunął się do przodu.
zobaczyłaby, że Jack przesunął się do przodu.
Piłka poruszałaby się jak po trójkącie.
Piłka poruszałaby się jak po trójkącie.
Dla Jill piłka
podróżuje dalej niż Jack
w tym samym czasie.
Prędkość = odległość / czas,
wiec Jill widzi szybszy ruch piłki.
A jeśli piłkę zamienimy na lustra,
A jeśli piłkę zamienimy na lustra,
odbijające nawzajem światło?
Jack widzi światło padające prosto,
a Jill widzi strumień świetlny pokonujący większy dystans.
a Jill widzi strumień świetlny pokonujący większy dystans.
Jednak tym razem
prędkość nie może się różnić,
bo prędkość światła jest stała.
bo prędkość światła jest stała.
Jeśli jest stała, a odległość się różni,
Jeśli jest stała, a odległość się różni,
oznacza to, że czas też musi się różnić.
Zegar tyka inaczej dla ludzi
poruszających się względem siebie.
Oto ich ultra dokładne zegarki,
zsynchronizowane przed odjazdem.
Podczas eksperymentu widzieliby,
że chodzą one normalnie.
Jeśli spotkają się później, by je porównać,
Jeśli spotkają się później, by je porównać,
zegarek Jacka odmierzyłby mniej czasu,
równoważąc fakt,
że Jill widziała światło podróżujące dalej.
Może brzmi to niedorzecznie,
ale, jak każdą teorię naukową,
można to sprawdzić.
W latach 70. naukowcy wsiedli do samolotu
z super-dokładnymi zegarami atomowymi,
zsynchronizowanymi z zegarami na ziemi.
Samolot obleciał świat,
a zegarki pokazywały inny czas,
niż te zostawione na ziemi.
Przy prędkości pociągów czy samolotów
efekt jest minimalny.
Ale im większa prędkość,
tym większa dylatacja czasu.
Dla astronautów, orbitujących przez 800 dni,
zaczyna być to widoczne.
Co wpływa na nas, wpływa też na urządzenia.
Satelity GPS
też obiegają Ziemię
z prędkością tysięcy km/h.
Dylatacja czasu także tu działa.
Ta prędkość sprawia, że ich zegary atomowe
Ta prędkość sprawia, że ich zegary atomowe
różnią się od tych na Ziemi
o 7 milionowych sekundy dziennie.
Bez korekty GPS traciłby dokładność
o kilka kilometrów dziennie.
o kilka kilometrów dziennie.
Co to ma wspólnego
z podróżą w daleką przyszłość?
Im szybciej się poruszamy,
tym większy jest efekt dylatacji.
Gdyby wyruszyć z prędkością
99.9999% prędkości światła
na 10-letnią podróż w kosmosie,
na 10-letnią podróż w kosmosie,
po powrocie okazałoby się,
że na Ziemi jest rok 9000.
Kto wie, co byśmy tam zastali?!?
Ludzkość zintegrowana z maszynami,
wymarła przez zmiany klimatu
lub uderzenie asteroidy,
albo osiadła na stałe na Marsie?
Kłopot w tym,
że przyspieszenie ciężkich obiektów,
jak ludzie czy statki kosmiczne,
do takiej prędkości
wymaga niewyobrażalnej energii.
Dziś gigantyczne akceleratory cząstek,
jak wielki Zderzacz Hadronów,
rozpędzają małe cząstki
niemal do prędkości światła.
Kiedyś stworzymy technologię,
która pozwoli nam osiągnąć podobną prędkość.
Wtedy wyślemy podróżników w przyszłość,
Wtedy wyślemy podróżników w przyszłość,
by przekazali opowieści o dalekiej przeszłości.