Tip:
Highlight text to annotate it
X
Na początku I wojny światowej Brytyjczycy
mieli największą na świecie marynarkę wojenną.
I natychmiast z niej skorzystali.
Może pamiętacie z poprzednich filmików,
że Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom
z powodu inwazji na Belgię
na początku sierpnia 1914 roku.
A w listopadzie 1914 roku
Brytyjczycy ogłosili
cały basen Morza Północnego strefą wojenną.
co dla statków oznaczało:
"wpływacie tu na swoją własną odpowiedzialność
możecie zostać zniszczeni.
a zwłasza nie wolno wam
przewozić kontrabandy"
Ale do kontrabandy wliczyli jedzenie
Więc była to blokada
Niemiec i Austro-Węgier.
Więc to jest blokada
centralnych potęg.
To miało ogromne skutki.
Trwało to przez całą wojnę
i spowodowało, że centralne potęgi
ale zwłaszcza Niemcy i Austryjacy
musieli racjonalizować żywność.
Mówimy tutaj o 1000 kalorii dziennie
możecie spojrzeć na liczbę kalorii w waszym Big Macu
i pomyśleć jaka to była mała ilość jedzenia.
i jest wiele tego konsekwencji.
Sprawiło to, że centralnym potęgom
było bardzo ciężko zdobyć amunicję i tego typu rzeczy
ale równie ciężko było im zdobyć jedzenie.
I szacuje się, ze ta racjonalizacja,
ta niemożliwość zdobycia jedzenia
doprowadziła do niedożywienia a nawet głodu
i szacuje się, że to mogło doprowadzić do
400 000 martwych cywili
bezpośrednio lub nie
z powodu niedożywienia lub głodu
wśród potęg centralnych.
Więc była to poważna taktyka
która została podjęta.
Niemcy nie mieli tak potężnej marynarki.
Większość niemieckiej marynarki była
skupiona tuż przy wybrzeżu Niemiec
gdzieś tu na Morzu Północnym
ale również chcieli przerwać handel z Brytyjczykami.
Zdawali sobie sprawę, że Wyspy Brytyjskie to wyspy
które zależału od hadlu pożywieniem i zapasami
więc w 1915 roku, w lutym
Niemcy ogłosili morza wokół Wysp Brytyjskich
ten cały obszar
strefą wojenną.
A więc
morza wokół
Wysp Brytyjskich
ogłosili je
również
strefą wojenną.
A ponieważ ich flota
była skoncentrowana tutaj
to sposób w jaki chcieli to wyegzekwować
aby trzymać ludzi z dala od
handlu z Wyspami Brytyjskimi
to chcieli dokonać tego wojną podwodną.
I po raz pierszy w historii podczas I wojny światowej
wojna podwodna jest znaczącym czynnikiem.
Mówimy tutaj o bardzo prymitywnych łodziach podwodnych
które mogły zanurzać się
i odpalać torpedy w inne łodzie.
Mając to wszystko jako tło wojenne,
przejdziemy teraz do maja 1915 roku.
W maju 1915 roku
mamy liniowiec pasażerki R.M.S Lusitania.
R.M.S. oznacza Royal Mail (poczta) Ship,
ponieważ przewoził pocztę. Jest to wielki statek.
Jeśli widzieliście film Titanic
to myślcie właśnie o takim statku.
Wypływał on z Nowego Jorku
i płynął do Liverpoolu w Anglii.
Był to statek pasażerski
ale przedoził również cargo.
Niemcy pomyśleli : "Hej , to może być dla nas
niezła okazja, zwłaszcza, że przewozi on
amunicję, zwłaszcza, że jest to statek brytyjski."
I w informacji dotyczącej Luisiany w Nowym Jorku
statek miał wyruszyć
1 maja 1915 roku
niemiecka ambasada umieściła informację
i to warto przeczytać
napisali: "UWAGA!
podróżujący mający zamiar udać się w podróż
po Atlantyku powinni pamiętać, że
ogłoszony został stan wojny pomiędzy Niemcami i ich sojusznikami
a Wielką Brytanią i jej sojusznikami.
Strefa wojenna obejmuje wody wokół Wysp Brytyjskich
Zgodnie z oficjalnym zawiadomieniem wystosowanym przez rząd niemiecki
statki płynące do Wielkiej Brytanii albo jej sojuszników
będą zniszczone na tych wodach
a podróżujący na statkach w strefie wojennej do Wielkiej Brytanii i jej sojuszników
robią to na swoją własną odpowiedzialność." Z Ambasady Imperium Niemieckiego.
To datowane jest na kwiecień 1915 roku.
Więc to jest tło historyczne.
Lusitania wypłynęła 1 maja 1915 roku.
7 maja 1915 roku
prawie dotarła do Liverpoolu
tutaj mamy Liverpool
jest jakies 10-15 mil od wybrzeża Irlandii
i tutaj napotyka niemiecką łódź podwodną.
Tutaj mamy niemiecką łódź podwodną.
A ta łódź wystrzeliwuje torpedę w Lusitanię.
Torpeda uderza w statek
i zaraz po tym uderzeniu
mamy wielką eksplozję.
I ta wielka eksplozja jest
ogromnym znakiem zapytania w historii.
Statek został zatopiny
wraz z większością pasażerów.
Na pokładzie było 1959 pasażerów i załoga
a 1195 z nich zatonęło.
Były też inne statki zatopnione
przez niemieckie łodzie podwodne
ale ten był sławny
przynajmniej z punktu widzenia amerykańskiej historii
było tam 128 Amerykanów
którzy również zginęli na pokładzie.
I możecie sobie wyobrazić
że to doprowadziło do...
Wielu ludzi po amerykańskiej stronie
się obawiało.
Czemu to się stało?
To byli amerykańscy cywile
i to doprowadziło do ostrej reprymendy
ze strony Woodrowa Wilsona.
Jako kontekst do tej sytuacji:
kiedy wojna wybuchła
a wojna wybuchła niecały rok
przez zatopieniem Lusitani
Amerykanie mieli pozostać neutralni.
Nie chcieli wtrącać się w konflikt europejski.
Mając to na uwadze,
Amerykanie dysproporcjonalnie
handlowali z Aliantami (nie z centralnymi potęgami).
Dostarczali zaopatrzenie
i nawet zapewniali pomoc finansową
dawali Aliantom pożyczki
których nie udzielali potęgom centralnym.
Więc pomimo tego, że
mielismy tutaj oficjalną neutralność
to były tutaj oczywiste związki
z Aliantami.
Woodrow Wilson nadal chce
trzymać Amerykę z dala od wojny.
Mówimy o maju 1915 roku.
I daje Imperium Niemieckiemu
ostrzeżenie
"Musicie przeprosić
musicie podjąć działania, aby zapobiec
tego typu przypadkom w przyszłości."
I Imperium Niemieckie się do tego stosuje.
9 września
Pozwólcie, że zapiszę to na linii czasu
więc w maju mamy zatopienie Lusitani
zatopienie Lusitani
a we wrześniu
Niemcy zgadzają się
na to aby nie atakować statków pasażerskich.
I w ten sposób
pomimo zatopienia Lusitani
zwałszcza na zajęciach z historii Ameryki
to jest podawana jako przyczyna
przyłączenia się Ameryki do wojny
Ameryka pozostawała neutralna
przez ten cały czas.
Ameryka nie przyłączyła się do wojny
aż do kwietnia 1917 roku.
Więc Lusitania to jedna
z wielu rzeczy, które wydarzyły
się w latach prowadządzych do wojny.
Jeśli przejdziemy do przodu
w 1916 roku Wilson
ponownie został wybrany na prezydenta
jego programem wyborczym
było trzymanie się z dala od wojny.
Więc zatopienie Lusitani było znaczącym wydarzeniem.
Można powiedzieć, że ponieważ Niemcy
nie chcieli aby Stany Zjednoczone
przyłączyły się do Aliantów
i to dlatego Niemcy zgodzili się
aby rozluźnić - przynajmniej na kilka lat-
swoją kampanię podwodną.
Jak zobaczymy, kiedy przejdziemy do 1917 roku
Niemcy są zdesperowani
i zaczynają być coraz bardziej agresywni
w swoich atakach łodziami podwodnymi
co staję się jednym z katalizatorów prowadzących Stany Zjednoczone
albo przynajmniej Stany tak twierdzą
prowadzących do przyłączenia się do I wojny światowej.
Ale mając to na uwadze
jako kontekst historyczny
to często jeśli patrzymy na historię
to wydaje się to
po prostu oczytwiste: "och, no wiecie
musieliśmy przyłączyć się do wojny" i tak dalej.
Mam tutaj parę cytatów
Williama Jenningsa Bryana
który był Sekretarzem Stanu Woodrowa Wilsona.
Niektóre z nich wiele mówią.
Ten pierwszy jest z września 1914 roku.
To jeszcze przed tym jak
Lusitania została zatopiona, ale wojna wybuchła
w Europie i napisał on tą
wiadomość do Wilsona
aby uzasadnić
czemu Amerykanie powinni trzymać się z dala od wojny
i czemu powinny się odbyć mediacje
mające na celu zakończenie wojny
zamiast po rostu pozwolić jej przybrać własny kierunek.
Napisał do Wilsona:
"Niemożliwe jest aby któraś ze stron wygrała
odniosła pełne zwycięstwo
aby być w stanie podyktować warunki
i jeśli jakaś strona wygra
(i to dziwnie zwiastuje)
to takie zwycięstwo będzie oznaczało,
przygotowywanie się do kolejnej wojny.
Wydaję się, że lepiej byłoby
znaleźć bardziej racjonalną podstawę pokoju."
Inne cyctaty tutaj,
ten jest w pewnym sensie znakiem zapytania
dotyczącym tego drugiego wybuchu.
William Jennings Bryan napisał:
"Statki przewożące kontrabandę
nie powinny przewozić pasażerów
to byłoby jak umieszczanie kobiet i dzieci
na przodzie armii."
To jest ten jeden z wielkich znaków zapytania historii:
Wiadomym było, że Lusitania
przewoziła lekką amunicję.
Niemcy twierdzili, że
przewoziła ciężką amunicję. I do pewnego stopnia
ten drugi wybuch
to potwierdza.
Jest tutaj wiele podejrzanych spraw.
Większość cargo, które przewoziła Lusitania
pomimo tego, że twierdzili, że były to nietrwałe towary
nie było w magazynach
w ochładzanej części statku.
Więc był powód aby wierzyć
że przewoził on ciężką amunicję.
I ten drugi wybuch
właśnie to potwierdza.
Nawet po I wojnie światowej brytyjska marynarka
spędziła wiele czasu
na próbach zniszczenia wraku Lusitani
niektórzy ludzie mówią
że robiono to aby pozbyć się dowodów
że statek ten przewoził o wiele więcej amunicji
i może to było
z niemieckiego punktu widzenia
lepszy cel niż początkowo.
Więc jest to bardzo interesujący incydent
Niekoniecznie bezpośrednio połączony
z przyłączeniem się do I wojny światowej przez Amerykę
ale jest to jedno z wielu wydarzeń
i ten cały zamysł blokad
i niemieckich łodzi podwodnych używanych przeciwko cywilom
to było to coś co powodowało
niepokój wśród Amerykanów.