Tip:
Highlight text to annotate it
X
Mówiliśmy już trochę o wszystkich elementach
odporności swoistej. W tym filmiku chciałbym
to wszystko podsumować, żebyście
mogli to sobie jakoś uporządkować
Pierwszym bohaterem, którego poznaliście,
był limfocyt B. Zawsze rysuję go w kolorze Błękitnym (B).
Limfocyty B charakteryzują się tym, że
wytwarzają związane z błoną komórkową białka -
przeciwciała, które są specyficzne dla poszczególnych limfocytów B.
Segment zmienny przeciwciał jest specyficzny dla poszczególnych limfocytów B.
Ten limfocyt ma tutaj segmenty zmienne przeciwciał.
Jeśli narysowałbym drugi limfocyt B, to musiałbym
zaznaczyć segmenty zmienne innym kolorem.
Dzięki temu poszczególne limfocyty B mogą reagować
na różne antygeny czy patogeny, które
dostały się do naszego ciała.
Skupmy się na tym, czego potrzeba do aktywacji
limfocytów B i co dzieje się później.
Do zaktywowania niezbędne jest przyłączenie patogenu
do jednego z przeciwciał na błonie komórkowej.
Przyłączanie patogenów lub antygenów.
Ale to nie wszystko.
Czasem to wystarczy do aktywacji limfocytu B, ale zwykle
potrzebna jest jeszcze stymulacja przez limfocyt T.
Stymulacja przez pomocniczy limfocyt T.
Możecie zapytać, jak dochodzi
do tej stymulacji?
Limfocyty B to także profesjonalne komórki prezentujące antygeny.
Wchłaniają patogen, trawią go i prezentują jego fragmenty
na białkach kompleksu MHC II.
Tu mamy białko kompleksu MHC II.
Patogen zostaje rozłożony, a jego fragmenty trafiają na MHC II.
Potem aktywny pomocniczy limfocyt T, którego część zmienna
w receptorach błonowych jest specyficzna dla tego połączenia
białka MHC II i antygenu, aktywuje ten limfocyt B.
Nie rysuję zbyt dokładnie tego receptora, ale mamy tutaj
pomocniczy limfocyt T przyłączony do limfocytu B.
Kiedy limfocyt B zostanie zaktywowany, zacznie się dzielić i różnicować.
ta seria podziałów w opdowiedzi na specyficzny antygen to selekcja klonalna.
Nowopowstałe limfocyty mogą stać się komórkami pamięci lub komórkami efektorowymi.
To dotyczy limfocytów B i T - po aktywacji dzielą się
i różnicują w komórki pamięci lub komórki efektorowe.
Komórki pamięci utrzymują się długo w organizmie,
więc po zakażeniu mamy znacznie więcej tego typu limfocytów B
niż przed zakażeniem.
Wobec tego, jeśli ponownie zetkniemy się z tym samym patogenem,
to prawdopodobieństwo, że przyłączy się on do odpowiedniego limfocytu B
wzrośnie. Tym samym szybciej rozpocznie się odpowiedź immunologiczna.
Efektorowe limfocyty B staja się dosłownie
fabrykami przeciwciał.
"Jeśli moje przeciwciało łączy się z antygenem,
który jest teraz w organizmie,
to wyprodukuję tysiące takich przeciwciał!"
Komórka efektorowa (plazmatyczna) przygotowuje całą maszynerię komórkową
i zaczyna produkować tysiące przeciwciał.
Chciałbym jeszcze wyjasnić rzecz, którą wskazała mi moja żona,
kiedy usłyszała, o czym mówiłem w ostatnim filmiku.
Moja żona zajmuje się hematologią, która z kolei
ma związek z immunologią.
Jest ekspertem w tych kwestiach,
więc uwzględniam jej poprawki.
W ostatnim filmiku dosyć luźno mówiłem,
że po zaktywowaniu limfocyty B mogą stać się
komórkami efektorowymi i zacząć produkować przeciwciała.
Chciałbym to uściślić.
Tylko efektorowe limfocyty B mogą produkować przeciwciała.
Powszechnym terminem na efektorowe limfocyty B --
Jeśli ktoś by Was zapytał, które komórki w naszym ciele
produkują przeciwciała?
Nie byłoby błędem powiedzieć, że to efektorowe limfocyty B,
ale powszechnym terminem, który ludzie spodziewają się usłyszeć, są komórki plazmatyczne.
Komórki plazmatyczne.
Komórki plazmatyczne i efektorowe limfocyty B to to samo,
ale jesli ktoś Was pyta, w jaką komórkę przekształca się limfocyt B.
gdy zaczyna produkować przeciwciała,
to chodzi mu o nazwę - komórka plazmatyczna.
Nie nazywamy jej już limfocytem B, podkreślam to,
ponieważ, gdybyście mieli zaliczać immunologię u mojej żony i ona
spytałaby Was, które komórki w naszym ciele
produkują przeciwciała?
Odpowiedź "limfocyty B" uznałaby za błędną.
Prawidłowo powinno być - komórki plazmatyczne.
Efektorowe limfocyty B to też nie jest strzał w dziesiątkę.
Powinniście mówić komórki plazmatyczne.
To termin używany powszechnie w immunologii
i reumatologii.
Mówiłem, że moja żona jest hematologiem?
Nie do końca.
Zajmuje się reumatologią.
Czasem wszystkie te "-logie" mi się mieszają.
Ważne, że to komórki plazmatyczne produkują przeciwciała.
Przeciwciała przyłaczają się do patogenów i upośledzają
ich funkcjonowanie - wirusów, białek, bakterii, które sa antygenami.
Przeciwciała ułatwiają ich wyłapywanie przez
makrofagi i inne typy fagocytów.
To były limfocyty B.
Mamy też limfocyty T.
Przedstawię je trochę inaczej, niż zrobiłem to
w paru ostatnich filmikach.
Pokażę trochę więcej szczegółów. Mamy dwa rodzaje
limfocytów T.
Powiecie pewnie - mamy pomocnicze limfocyty T i cytotoksyczne
limfocyty T - i nie pomylicie się. Ale teraz pokażę Wam
trochę inną klasyfikację limfocytów T,
żebyście poznali wszystkie definicje.
Mamy dwa rodzaje limfocytów T.
Wszystkie limfocyty T mają na powierzchni receptory.
Receptory limfocytów T.
Mają też na powierzchni inne białka.
Niektóre mają białka CD4,
a inne - białka CD8.
Ten limfocyt nazywamy więc
limfocytem CD8 plus,
bo ma na powierzchni białka CD8.
A ten nazwiemy limfocytem T CD4 plus.
Wcześniej nic o tym nie mówiłem.
O co w tym wszystkim chodzi?
Białko CD4 jest koreceptorem --
bierze udział w wiązaniu z białkami MHC II komórek prezentujących antygeny.
Większość limfocytów T CD4 plus to limfocyty pomocnicze.
Podkreślam, że w immunologii
kolejne odkrycia mechanizmów działania
odporności są na porządku dziennym.
Naukowcy ciągle ulepszają nasze rozumienie
poszczególnych procesów czy wyjątkowych przypadków.
Ale zwykle, kiedy mówimy o limfocytach T CD4 plus, mamy na myśli
pomocnicze limfocyty T.
Czyli to jest po prostu pomocniczy limfocyt T.
Pomocniczy limfocyt T (Th).
Z kolei białka CD8 przyłączają się
do białek kompleksu MHC I.
Przyłączają się do kompleksu MHC I.
Dzięki temu limfocyty CD8 plus trafiają do komórek
rakowych, które prezentują antygeny na białkach
kompleksu MHC I.
Większość limfocytów CD8 plus
to limfocyty cytotoksyczne.
Cytotoksyczny limfocyt T (Tc).
Zanim komórka ulegnie aktywacji, mówi się zwykle
o limfocytach CD4 T lub CD8 T.
Dopiero po aktywacji, kiedy komórka zaczyna zabijać inne,
nazywamy ją cytotoksyczną.
To tylko kwestie nazewnictwa.
Myślę, że macie już ogólny pogląd na tę sprawę.
Żeby lepiej zapamiętać, kto się czym zajmuje - powiedzieliśmy,
że ten limfocyt będzie się przyłączał do białek kompleksu MHC I
połączonych z jakimś antygenem.
Mamy tutaj białka MHC I.
Z ostatniego filmiku wiemy, że wszystkie komórki jądrzaste
w naszym ciele mają na powierzchni białka MHC I.
Mamy więc przypadek, w którym coś podejrzanego
dzieje się wewnątrz komórki.
Może zainfekował ją wirus
albo przekształca się w komórkę rakową.
Tak czy siak - musi umrzeć, bo inaczej będzie produkować
kolejne wirusy, jeśli jest zakażona,albo
będzie się dzielić, jeśli jest rakowa,
i utworzy przerzuty.
Limfocyt CD8 plus zabije zainfekowaną komórkę.
Powinienem powiedzieć - nieprawidłową komórkę,
bo nowotwór to nie infekcja.
Zabije nieprawidłowa komórkę - jeśli nie,
to będą one ciągle produkowały wirusy
albo dzieliły się i tworzyły przerzuty.
Limfocyty CD4 plus przyłaczają sie do profesjonalnych komórek
prezentujących antygen.
Zawsze rysuję tu komórkę dendrytyczną, bo to najlepsze
z komórek prezentujących antygeny.
Na powierzchni mają białka kompleksu MHC II
połączone z fragmentami strawionego patogenu i w ten sposób aktywują
limfocyty CD4 plus, czyli limfocyty pomocnicze.
Limfocyty T, pomocnicze i cytotoksyczne, po aktywacji
różnicują się w komórki efektorowe
i komórki pamięci.
Efektorowe limfocyty pomocnicze T mają kilka funkcji.
Mogą aktywować limfocyty B
i wydzielić białka sygnałowe - cytokiny.
Jesli ten limfocyt zostanie zaktywowany,
to zacznie wydzielać związki chemiczne (głównie białka), które
przenoszą sygnał alarmowy - dają sygnał innym komórkom -
"Do broni!". Dzięki temu limfocyty B i T zaczynają
szybciej się dzielić.
Aktywacja cytotoksycznych limfocytów T
zachodzi z udziałem cytokin,
czyli białek alarmowych.
Czyli efektorowy limfocyt pomocniczy T dzwoni na alarm,
a efektorowe limfocyty CD8 plus
zabijają nieprawidłowe komórki.
Komórki pamięci limfocytów CD4 plus i CD8 plus
to po prostu liczne kopie oryginalnych limfocytów, czekające
w gotowości, w większych niż początkowo ilościach
na kolejne zakażenie tym samym patogenem.
Wtedy odpowiedź immunologiczna nastąpi znacznie szybciej,
bo limfocyty wcześniej wykryją patogen.
Mam nadzieję, że udało mi się co nieco wyjaśnić
i wprowadzić trochę specjalistycznej terminologii.
Podkreślam jeszcze to, o czym móiwła moja żona -
- to nie limfocyty B produkują przeciwciała (zbyt ogólnie).
Komórki efektorowe limfocytów B nazywamy poprawnie
komórkami plazmatycznymi i to one produkują przeciwciała.
Jeżeli będziecie stykać się z immunologią
na jakiś uczelniach medycznych,
pamiętajcie o komórkach plazmatycznych.