Tip:
Highlight text to annotate it
X
Moglibyśmy długo dyskutować, które z ludzkich
komórek są najbardziej interesujące, ale wydaje mi się,
że neurony znalazłyby się w pierwszej piątce, nie tylko dlatego,
Fakt, że neurony budują nasz mózg i system nerwowy,
to, że są związane z naszymi myślami,
uczuciami i całą naszą świadomością, sprawia,
że w naszym rankingu zajęłyby pewnie pierwsze lub drugie miejsce.
Na początku chciałem pokazać Wam,
Rzecz jasna, to będzie idealny, przykładowy neuron.
Nie wszystkie neurony wyglądają tak jak ten.
Potem opowiem trochę o tym, w jaki sposób neurony
funkcjonują, czyli w jaki sposób komunikują się ze sobą,
jak przenoszone są impulsy wzdłuż komórek nerwowych,
w zależności od tego, jaki sygnał został przez nie wcześniej odebrany.
Jeśli mam narysować neuron,
Mam tutaj neuron,
który wygląda mniej więcej tak.
W środku mamy ciało komórki, od którego odchodzi --
narysuję jeszcze jądro komórkowe.
To jest jądro, takie, jak jądra we wszystkich innych komórkach.
Jądro znajduje się w ciele neuronu, czyli jego centralnej części,
od której odchodzą krótkie wypustki.
Te wypustki się rozgałęziają.
Mogą wyglądać tak.
Nie chcę poświęcać za dużo czasu na samo rysowanie neuronu,
zresztą takie rysunki widzieliście pewnie wielokrotnie.
Te rozgałęziające się wypustki odchodzące od ciała neuronu
nazywamy dendrytami.
Mogą się one tak rozgałęziać.
Chcę zrobić sensowny rysunek,
taki, *** którym nie spędzę za dużo czasu.
Te wypustki to dendryty.
Funkcją dendrytów jest --chociaż biologia
Czasem różne części różnych komórek pełnią inne funkcje,
ale dendryty to to miejsce neuronu, przez które
Powiem jeszcze, co to oznacza
i przekazać impuls, w tym filmiku
To tutaj neuron odbiera impuls.
To są dendryty.
Tu mamy ciało komórki.
To jest ciało neuronu.
A tu mamy element, który wygląda prawie, jak
Neurony mają zwykle rozmiary porównywalne z innymi komórkami,
chociaż mogą być większe i mniejsze. Aksony mogą być na prawdę długie,
a mogą też być całkiem krótkie.
Neurony w mózgu mogą mieć bardzo krótkie aksony,
ale są też takie aksony, które ciągną się wzdłuż rdzenia kręgowego
albo unerwiają nasze kończyny. Na prawdę długie aksony
musiały ciągnąć się w kończynach dinozaurów.
Akson może mieć nawet ponad metr długości.
Nie każdy akson ma ponad metr,
ale niektóre mogą być takie długie.
To właśnie po aksonach wędrują impulsy nerwowe,
Narysuję akson.
Wygląda on mniej więcej tak.
Na końcu mamy zakończenie aksonu, które może
łączyć się z dendrytami innego neuronu, tkanką inną niż nerwowa,
na przykład z mięśniami, jeśli jest to neuron ruchowy,
Na końcu aksonu mamy miejsce nazywane
Dałem z siebie wszystko, żeby to tak narysować.
Podpiszę rysunek.
To jest akson.
A to - zakończenie aksonu.
Może słyszeliście to pojęcie --miejsce, w którym
z ciała neuronu wychodzi akson nazywane jest
wzgórkiem włókna osiowego --
to takie zgrubienie,
z którego wychodzi akson.
Pora teraz powiedzieć, w jaki sposób przekazywane są impulsy nerwowe.
W przekazywaniu impulsów znaczącą rolę odgrywają
izolujące komórki otaczające akson.
Będziemy mówić o tym szczegółowo, w jaki sposób
to działa, ale najpierw dobrze jest
poznać budowę tej struktury. To są komórki Schwanna,
które pokrywają -- które tworzą osłonkę mielinową.
Ta osłonka, ta izolacja rozmieszczona z różnej wielkości
to właśnie osłonka mielinowa.
Komórki Schwanna tworzą osłonkę mielinową.
Dorysuję jeszcze jedną.
Przerwy pomiędzy osłonką mielinową,
żebyśmy poznali już całą terminologię
i budowę neuronu, te przerwy nazywamy
węzłami Ranviera.
Nazwane od nazwiska swojego odkrywcy,
francuskiego patologa, Louisa-Antoine'a Ranviera,
który odkrył, że osłonka mielinowa jest nieciągła.
To są węzły Ranviera.
Generalnie chodzi o to, że impuls
Powiemy jeszcze, czym jest impuls nerwowy.
Impuls dostaje się -- w rzeczywistości impulsy
mogą się sumować. Tutaj możemy mieć jeden słaby impuls,
tutaj kolejny i, powiedzmy, silniejszy impuls
tu i tu --te impulsy
sumują się i wędrują do wzgórka włókna
osiowego. Jeśli impuls zbiorczy jest wystarczająco silny,
to inicjuje potencjał czynnościowy, który spowoduje,
że impuls powędruje wzdłuż aksonu.
Zakończenie aksonu może być połączone synapsami
Będziemy jeszcze mówić o synapsach,
Zapytacie mnie, a co powoduje powstanie impulsu tutaj?
Tu może być zakończenie aksonu innego neuronu,
Albo może to być zakończenie jakiegoś neuronu czuciowego,
na przykład z kubka smakowego. Czyli cząsteczka soli
albo cukru wywoła reakcję. To może być też neuron
To może być wiele różnych rzeczy, o których jeszcze
będziemy mówić przy okazji omawiania różnych typów neuronów.